Een van de meest omstreden onderdelen van voorgenomen EU handelsverdragen is investor-to-state dispute settlement (ISDS / ICS). [1] ISDS geeft buitenlandse investeerders het recht staten buiten de rechter om aan te klagen. De beslissingen worden genomen door internationale tribunalen. ISDS tribunalen hebben hun bevoegdheden en de rechten van investeerders expansief geïnterpreteerd. Dit ondermijnt de vrijheid van democratieën om wetten te maken en besluiten te nemen.
Tuesday, May 31. 2016
ISDS: Opkomst en ondergang van het recht om te reguleren
Een verwijzing in de preambule van investeringsverdragen naar beleidsvrijheid van staten bleek onvoldoende (slecht geformuleerd, niet bindend). Na een raadpleging over ISDS beloofde Eurocommissaris Malmström:
"An operational provision (an Article) which will refer to the right of Governments to take measures to achieve legitimate public policy objectives, on the basis of the level of protection that they deem appropriate."
De aankondiging van Malmström deed een beetje denken aan de sterke bescherming van beleidsvrijheid (met betrekking tot eigendom) in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Helaas, het "recht om te reguleren" in het voorstel voor het handelsverdrag met de Verenigde Staten (TTIP) ziet er bleek uit in vergelijking met het EVRM. [2]
Poison pills
Het "recht om te reguleren" in het TTIP voorstel is zwak en gebrekkig geformuleerd. Van Harten spreekt van "poison pills". [3] Om een voorbeeld te geven, de bepaling sluit compensatie voor het intrekken van subsidies uit. Voor andere overheidsbeslissingen geldt deze uitsluiting niet. Democratieën mogen reguleren, maar zijn niet gevrijwaard van schadevergoedingen inclusief verwachte winst en rente teruggaand op de oorspronkelijke beslissing.
Hoe gebrekkig ook, bedrijven protesteerden tegen de bepaling. [4] Een paar maanden later publiceerde de Europese Commissie de ontwerptekst van het handelsverdrag met Canada (CETA). Het recht om te reguleren lijkt verder afgezwakt. De bepaling is nu een herbevestiging geworden van een recht om te reguleren dat elders te vinden zou moeten zijn. Het recht wordt niet geformuleerd. Niemand weet - kan weten - wat de inhoud is van het recht om te reguleren dat in CETA niet wordt geformuleerd. De internationale tribunalen zullen het zelf in mogen vullen.
De hierboven genoemde "poison pills" zijn nog in het "recht om te reguleren" in CETA aanwezig. De sterke rechten voor investeerders in andere artikelen zijn ook nog aanwezig. [5] Ook perverse prikkels zijn nog aanwezig. De arbiters zullen mogen afwegen. Zij zullen de hoogste instantie zijn. Nationale hooggerechtshoven blijven in hun beslissingen vrij dicht bij samenlevingen. Internationale handels en investeringstribunalen tonen zich meer los gezongen. Een structureel probleem.
Enthousiaste minister
Minister Ploumen blijft enthousiast. In een brief aan de Tweede Kamer schreef zij op 20 april 2016 over CETA:
"Er is een expliciete bepaling opgenomen die het recht van staten tot het maken van wetgeving in het publieke belang ('right to regulate') verankert."
Het woord "verankerd" suggereert veiligheid. Gezien de grote machtsoverdracht aan tribunalen, het structurele probleem, de perverse prikkels, het niet geformuleerd zijn van het recht om te reguleren, de "poison pills" en de sterke rechten voor investeerders is het enthousiasme van Ploumen misplaatst. [6] Daar komt bij, Nederland kan de eigen ISDS verdragen opzeggen. De EU zal geen handelsverdragen met ISDS opzeggen. Democratie klemvast.
Rechtsstaat en democratie zijn cruciale waarden. Zij zijn bij Ploumen niet in veilige handen. Rechtsstaat en democratie lopen gevaar.
Noten
[1] Nu door de Europese Commissie Investment Court System (ICS) genoemd. Omdat de scheidsrechters niet onafhankelijk zullen zijn is "court" overdreven. Investor-to-state dispute settlement is een correcte aanduiding: een mechanisme om staten aan te klagen. Ook "rechters" is overdreven.
[2] De vermelding van "that they deem appropriate" doet denken aan "as it deems necessary" in artikel 1(2) protocol 1 EVRM, dat daarnaast ook "not (...) in any way impair" bevat. Beide elementen komen echter niet voor in de voorstellen van de EU commissie.
[3] Van Harten, punt 4; FFII, sectie Ineffective right to regulate; S2B, sectie The "right to regulate" has not been preserved
[4] algemeen; specifiek ook recht om te reguleren.
[5] In een gezamenlijke verklaring bekritiseerden meer dan 110 academici de nieuwe formulering van de materiële rechten. Zie antwoorden 2 - 4. De materiële rechten zijn sindsdien niet wezenlijk veranderd. Zie ook FFII voor nieuwe most favoured nation tekst.
[6] Ook de SER zag de problemen over het hoofd (wel nam de vakbeweging een afwijkend standpunt in). In het SER advies over TTIP blijft onvermeld dat de recht om te reguleren bepaling zeer gebrekkig is:
"Het recht om te reguleren met het oog op de bescherming van publieke belangen zoals consumenten en sociale bescherming wordt vastgelegd in artikel 2 van het hoofdstuk over investeringsbescherming."
(SER, punt 2, pagina 64) Onvermeld blijft ook dat de clausule in het CETA ontwerpverdrag niet meer is dan een herbevestiging. De SER meldt op pagina 100 een afwijkende mening van de vakbeweging. Er staat onder andere:
"zonder garanties dat een evenwichtige belangenafweging plaatsvindt ten opzichte van andere belangen (publieke belangen, mens en milieu, arbeidsnormen)."
Dit kan mede zijn ingegeven door kritiek op de right to regulate bepaling voorstellen.
Posted by Ante Wessels
at
14:52
| Comments (0)
| Trackbacks (0)
Related entries by tags:
Vrijschrift response to EU trade consultation
Pandemic highlights flaws in EU-Canada trade agreement CETA
The Byzantinization of the EU
EU - Canada CETA ondermijnt vitale belangen en internationale rechtsorde
Nihilistisch advies Raad van State over ISDS
EU Court CETA ruling shows failure of ISDS reform
Een inktzwarte dag voor online uitingsvrijheid
New Dutch Model Investment Treaty Gives US Major Influence
Nieuwe modeltekst investeringsverdragen geeft VS grote invloed
Is the Dutch model investment treaty neo-colonialistic?
Vrijschrift response to EU trade consultation
Pandemic highlights flaws in EU-Canada trade agreement CETA
The Byzantinization of the EU
EU - Canada CETA ondermijnt vitale belangen en internationale rechtsorde
Nihilistisch advies Raad van State over ISDS
EU Court CETA ruling shows failure of ISDS reform
Een inktzwarte dag voor online uitingsvrijheid
New Dutch Model Investment Treaty Gives US Major Influence
Nieuwe modeltekst investeringsverdragen geeft VS grote invloed
Is the Dutch model investment treaty neo-colonialistic?
Last modified on 2016-05-31 15:23
| Top Exits (62242)
Trackbacks
Trackback specific URI for this entry
No Trackbacks
